Wat is myofasciale pijn
Myofasciale pijn is de verzameling van klachten en symptomen die voortkomen uit de aanwezigheid van myofasciale triggerpoints. Myo betekent spier en fascie is het bindweefsel tussen de spiervezels in en om de spieren heen. Uit diverse onderzoeken blijkt dat de aanwezigheid van triggerpoints bij mensen met pijnklachten heel groot is: bij 30% tot 93% van alle pijnklachten zijn er triggerpoints te vinden.
Wat is een myofasciaal triggerpoint
Een myofasciaal triggerpoint is een drukpijnlijke verharding in een spier. Het is te beschouwen als een heel klein spierknoopje (ongeveer ter grootte van een tarwekorreltje) binnen een streng van een spier. Bij aanraking zal deze plek soms de herkenbare pijn geven van de patiënt. In veel gevallen wordt de pijn niet alleen op de plek zelf gevoeld maar ook in het uitstralingsgebied van de spier. Elke spier heeft een “eigen” uitstralingspatroon wat kenmerkend is voor de desbetreffende spier. Dikwijls herkent de patiënt de optredende pijn als de pijn waar hij/zij voor komt.
Pijn is het meest voorkomende symptoom van een triggerpoint, maar ook andere symptomen kunnen zich voordoen zoals stijfheid, bewegingsbeperking, verminderde kracht van een spier of afname van het uithoudingsvermogen. Soms treden er andersoortige verschijnselen op zoals duizeligheid, een verhoogde zweetafscheiding, een tranend oog of bijvoorbeeld heesheid. Het opsporen van triggerpoints is voor een ongeoefende hulpverlener lastig. Daar de klachten voor de patiënt zeer reëel zijn is het vaak frustrerend dat er niets wordt gevonden. Het zoeken naar de juiste triggerpoints vereist een goed geoefende behandelaar.
Hoe ontstaan triggerpoints
Een triggerpoint ontstaat in de meeste gevallen door acute of chronische overbelasting in de breedste zin van het woord. Als gevolg hiervan kan er binnen in de spiercel een spierverharding ontstaan. Een voorbeeld van acute overbelasting is een val, een verkeerde beweging of een aanrijding. Een voorbeeld van chronische overbelasting is een beenlengteverschil of een verkeerde werkhouding al dan niet veroorzaakt door ongunstige ergonomische omstandigheden. Daarnaast kunnen factoren zoals stress, ontoereikende voeding en gewrichtsstijfheid een rol spelen.
Wat houdt de behandeling in
De behandeling is gericht op het “onschadelijk" maken van de triggerpoints. Dit kan op verschillende manieren. De meest gebruikte techniek is de dryneedlingtechniek om de triggerpoints onschadelijk te maken. Daarnaast worden ook speciale massagetechnieken en zgn. aan- en ontspanningstechnieken gebruikt.
Tijdens de behandelingen wordt veel aandacht geschonken aan klacht -onderhoudende factoren, bijvoorbeeld een verkeerde werkhouding of herhaalde bewegingen. Nadat geïnventariseerd is wat de belangrijkste oorzakelijke en onderhoudende factoren zijn, wordt besproken hoe deze factoren te staken. Ook maken wij gebruik van myofeedback; een methode om de spierspanning te meten. In zijn algemeenheid wordt een actieve rol van de patiënt verwacht. Zie ook werkwijze.
Enkele voorbeelden van aandoeningen en de relatie van triggerpoints.
Triggerpoints en hoofdpijn
Hoofdpijn komt bij veel mensen voor. Ongeveer 38 % van de bevolking heeft een of andere vorm van hoofdpijn heeft, ruim 8 % van de bevolking heeft migraine. Ruim 90 % van de hoofdpijnvormen valt onder de zgn. spanningshoofdpijn en migraine. Bij deze twee vormen van hoofdpijn is er een grote relatie met triggerpoints. De spieren die uitstralende pijn in het hoofd geven zijn de spieren in nek, hals, kaak, bovenrug en die van het hoofd zelf.
Triggerpoints en schouder- en armpijn
Uit recent onderzoek is vast komen te staan dat myofasciale triggerpoints vaak verantwoordelijk zijn voor schouderklachten. Bijvoorbeeld: pijn aan de voorzijde van de bovenarm kan worden veroorzaakt door een spier aan de achterkant van het schouderblad. Gebruik van de arm (lees de spier) kan pijn geven. De beweeglijkheid van de arm kan minder worden, zoals opgemerkt kan worden bij vrouwen tijdens het losmaken van een BH-bandje.